به گزارش «قدس آنلاین»، نشست بررسی روابط دولت آل سعود و سازمان وهابیت در عربستان با عنوان «عربستان سعودی؛ عربستان وهابی؛ سرنوشت یک هم‌پیمانی» با مشارکت مجمع تقریب مذاهب در قم بر گزار شد.
در این نشست تخصصی که با حضور کارشناسان حوزه عربستان و وهابیت برگزار شد حجت‌الاسلام دکتر مسجدجامعی سفیر اسبق ایران در مغرب، دکتر ساداتی‌نژاد رئیس مرکز اسلام و روابط بین‌الملل وزارت خارجه، دکتر هادی معصومی زارع کارشناس خاورمیانه، آقای حمید عظیمی مدیر میز خلیج فارس اندیشکده مرصاد و آقای علی مراد کارشناس مسائل عربستان از روزنامۀ الاخبار لبنان به طرح مسائل و مطالب پیرامون موضوع پرداختند.
سیر تاریخی روابط خاندان حاکم و وهابیت، تاثیر پروژه‌های منطقه‌ای عربستان بر این روابط، تاثیر چشم‌انداز ۲۰۳۰ برآینده روابط آل سعود و وهابیت، تاثیر به قدرت رسیدن ترامپ بر روابط این دو و آینده‌پژوهی روابط محورهایی بود که در این نشست مورد بحث قرار گرفت.
در ابتدا آقای علی مراد که از طریق ویدئو کنفرانس در نشست شرکت داشت با بیان اینکه عربستان جدیدی در راه است به مقاله ای از پل برمر حاکم امریکایی سابق عراق اشاره کرد که در آن جوهر برنامه‌های بن سلمان را نه اقتصادی که در راستای ایجاد جامعه ای باز دانسته بود. وی این رویکرد جدید را ناشی از فشار امریکا دانست و به عنوان شاهدی بر این مطلب به یکی از اسناد منتشر شده در ویکیلیکس استناد نمود.
مسجدجامعی سخنران بعدی نشست بود که به تفکیک سیاست خارجی عربستان در قبال داخل، جهان اسلام و جهان غیراسلامی پرداخت. او در حوزۀ داخلی وهابیت را عامل انسجام و ملت سازی دانست و بر این اساس کارکرد آن را بیش از یک دین صرف دانست. بر این اساس وی وهابیت را تنها بستر برای تغییر در جامعۀ سعودی دانست که مورد احترام غالب جامعه قرار داد و حتی نوگرایان نیز ادبیات خود را در چارچوب وهابیت بیان می کنند. وی در بخشی دیگر از سخنانش تغییرات قابل رویت در عربستان را نه تحمیلی از جانب قدرت حاکم، که ناشی از تغییرات طبیعی جامعۀ عربستان دانست.
در بخش سوم برنامه دکتر ساداتی‌نژاد عمدتا در موضوع برنامه های دولت سعودی برای توسعه وهابیت در حوزۀ بین الملل به ایراد سخن پرداخت. وی با ذکر مصادیقی از سرمایه‌گذاری‌های عربستان در این زمینه حجم این سرمایه‌گذاری‌ها را قریب به هفت میلیارد دلار در سال عنوان کرد.
در ادامه دکتر معصومی سخنران دیگر این نشست با اشاره به بخش‌هایی بلندپروازانه از سند چشم‌انداز عربستان از اینکه متن این سند در داخل کشور بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است ابراز تاسف کرد و افزود، لازمه فهم برنامه های دولت جدید سعودی توجه بیشتر به منابعی از این دست است. وی در ادامه شش استراتژی دولت سعودی برای مقابله با مخالفت علمای وهابی را تبیین نموده و سپس محتمل ترین سناریو را تضعیف نهاد مذهب رسمی در داخل عربستان و همزمان رشد موج جهادگرایی دانست.
حمید عظیمی سخنران آخر این برنامه بود که با بیان تجربیات گذشته تعاملات دولت و علمای سعودی، وجود تنازع قدرت میان این دو مجموعه را امری مسبوق به سابقه خواند که البته در دور جدید مولفه های دیگری به آن اضافه شده است. عظیمی نتیجۀ دور جدید منازعات این دو را متوقف بر روشن شدن محصول سرمایه‌گذاری های هر یک از این جناح ها در خارج از عربستان، خصوصا در یمن و سوریه، دانست. دبیر علمی این نشست با اشاره به اینکه هرسه چهره پرقدرت عربستان در سالهای اخیر، یعنی عبدالله، نایف و سلمان دارای شخصیتی نزدیک به جریان وهابیت بوده اند اما هریک به نحوی رهبران دینی را ناامید کرده اند، شرایط روانی جریان مذهبی در وضعی حاد دانست. وی با اشاره به شواهدی که در مورد تعاملات میان بن سلمان و امارات وجود دارد عربستان را در مسیر اماراتیزه شدن خواند.
نظر شما